Tο Ελληνο-Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο και η Επιτροπή Πνευματικών Δικαιωμάτων του Επιμελητηρίου διοργάνωσαν συνέδριο σχετικά με το παράνομο εμπόριο τσιγάρων.
Στο συνέδριο παρουσιάστηκε -για πρώτη φορά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο- η νέα μελέτη “STELLA” της KPMG, η οποία περιέχει πλήθος στοιχείων σχετικά με το μέγεθος του προβλήματος στην Ε.Ε. και τις σημαντικές επιπτώσεις του, τόσο στην οικονομία και τη δημόσια ασφάλεια, όσο και στην υγεία των πολιτών.
Στο συνέδριο συζητήθηκαν επίσης και τα απαραίτητα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, με σκοπό την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου τσιγάρων.
Ο πρόεδρος του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητήριου, κ. Νικόλαος Μπακατσέλος, δήλωσε: «Καθώς η Ελλάδα βγαίνει από αυτή την δεκαετή κρίση, θέλει να επανασυστηθεί στην παγκόσμια επιχειρηματική και επενδυτική κοινότητα με ένα νέο αξιόπιστο πρόσωπο και να επανατοποθετηθεί σ’ αυτό το χάρτη σαν ένας μαγνήτης επενδύσεων και ένας τόπος δημιουργικότητας. Η πάταξη του παραεμπορίου είναι μια σημαντική έκφανση της νέας αξιοπιστίας, της νέας εικόνας που η Ελλάδα θέλει να προβάλει και επίσης για πολλούς επενδυτές είναι και μια βασική προϋπόθεση» και συνέχισε λέγοντας ότι: «Το παράνομο εμπόριο τσιγάρων είναι μια μάστιγα με παγκόσμιο αντίκτυπο. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με την έρευνα της KPMG, τα χαμένα έσοδα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης αγγίζουν τα 10 δισ. εκατομμύρια ευρώ, ενώ για την Ελλάδα μόνο είναι 700 εκατ. ευρώ, δηλαδή τεράστια ποσά που θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν άλλες κρατικές μας ανάγκες».
Ο Διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, κ. Γιώργος Πιτσιλής, από το βήμα του συνεδρίου ανέλυσε τους πυλώνες στρατηγικής της ΑΑΔΕ που στοχεύουν στην πάταξη του παράνομου εμπορίου τσιγάρων και μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στη δημιουργία της Επιτελικής Υπηρεσίας Τελωνιακών Ελέγχων, η οποία θα λειτουργεί από τις αρχές του 2020 και θα περιλάβει και θα συντονίζει όλες τις κινητές ομάδες ελέγχου που διαθέτουμε στη χώρα μέσω των δυο τελωνιακών ελεγκτικών μας κέντρων Αττικής και Θεσσαλονίκης. Ο κ. Πιτσιλής δήλωσε: «Δημιουργούμε έτσι την υποδομή για μια σύγχρονη και αποτελεσματική διωκτική υπηρεσία πανελλαδικής εμβέλειας η οποία θα έχει ως αποκλειστικό στόχο τη δίωξη του λαθρεμπορίου»
Ο κ. Charlie Simpson, Partner, KPMG Global Strategy Group, παρουσίασε τη νέα μελέτη “STELLA” της KPMG, σχετικά με το μέγεθος του παράνομου εμπορίου τσιγάρων στην Ε.Ε.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων το 2018 στην Ε.Ε. υπολογίζεται στο 8,6% της συνολικής κατανάλωσης και αντιστοιχεί σε 43,6 δισεκατομμύρια τσιγάρα. Σε δεκαπέντε (15) από τις χώρες οι οποίες περιλαμβάνονται στη μελέτη, παρατηρήθηκε αύξηση στην κατανάλωση απομιμητικών τσιγάρων, με τον μεγαλύτερο όγκο να καταγράφεται στην Ελλάδα (1,5 δισ. τσιγάρα) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (0,9 δισ. τσιγάρα).
Η μελέτη αναφέρεται και στα παράνομα εργοστάσια κατασκευής τσιγάρων που υπάρχουν πλέον σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται τα τελευταία χρόνια. Η Πολωνία, η Τσεχία και η Ελλάδα είχαν τις περισσότερες εφόδους σε παράνομα εργοστάσια το 2018. Τα παράνομα προϊόντα που παράγονταν σε αυτά τα εργοστάσια εντοπίστηκαν σε πολλές χώρες της Ε.Ε. Εάν αυτές οι ποσότητες τσιγάρων είχαν διοχετευτεί στη νόμιμη αγορά, θα πρόσθεταν 2 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον στα ευρωπαϊκά ταμεία.
Ακολούθησε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ενότητα για τον ρόλο των διωκτικών αρχών και τις συμμαχίες που χρειάζεται να δημιουργηθούν για την πάταξη του παράνομου εμπορίου. Την ενότητα συντόνισε ο Πρόεδρος Επιτροπής Προστασίας Πνευματικών Δικαιωμάτων του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, κ. Γιάννης Μαστροκώστας και συμμετείχαν: ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας Καταναλωτή, κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης, ο Διευθυντής Οικονομικής Αστυνομίας, Ταξίαρχος Εμμανουήλ Δουρβετάκης, ο Διευθυντής Δίωξης Ναρκωτικών και Λαθρεμπορίου του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής, Αντιπλοίαρχος Ευάγγελος Μπουλακάκης, η Διευθύντρια Στρατηγικής Τελωνειακών Ελέγχων και Παραβάσεων, κα. Αγγελική Ματσούκα, και ο Αντιπρόεδρος της Παπαστράτος, κ. Ιάκωβος Καργαρώτος.
Ο κ. Ιάκωβος Καργαρώτος, Αντιπρόεδρος της Παπαστράτος, δήλωσε: «Η Παπαστράτος, ήδη από το 2012 έχει αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών, με καμπάνιες ενημέρωσης των καταναλωτών και δράσεις ενίσχυσης των διωκτικών Αρχών. Σήμερα, η Ευρώπη δεν είναι μόνο προορισμός για τα παράνομα τσιγάρα, αλλά και κέντρο παραγωγής τους, ενώ τα παράνομα αυτά δίκτυα είναι καλά οργανωμένα και ευέλικτα. Λύσεις υπάρχουν και μπορούν να έρθουν μέσα από τη συνεργασία Πολιτείας - κοινωνίας και ιδιωτικού τομέα. Το πρόβλημα μάς αφορά όλους και μόνο με συμπράξεις μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά».
Στην ομιλία του ο Υφυπουργός Οικονομικών, Φορολογικής Πολιτικής και Δημόσιας Περιουσίας, κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος, δήλωσε ότι οι έλεγχοι απέναντι σ’ αυτή την παράνομη δραστηριότητα έχουν ενταθεί και το επόμενο διάστημα θα επιταχυνθούν. Παράλληλα, προανήγγειλε την άμεση κύρωση του πρωτοκόλλου για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού της σύμβασης-πλαισίου της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για τον έλεγχο του καπνού με στόχο την ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας και της ανταλλαγής τεχνογνωσίας. Ο κ. Βεσυρόπουλος ανέφερε ότι: «Για να αντιμετωπίσουμε αυτό το πρόβλημα χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο δράσης. Μια από τις λύσεις που εξετάζουμε είναι η τοποθέτηση ανιχνευτών scanners για φορτηγά και containers στις κύριες οδικές και θαλάσσιες πύλες της χώρας για την ανίχνευση παράνομων και λαθραίων καπνικών προϊόντων. Θεωρώ ότι στο ζήτημα αυτό πρέπει να έχουμε σύμμαχο τον πολίτη, γι’ αυτό και πρέπει να υπάρξει μια στοχευμένη καμπάνια ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τις συνέπειες από το λαθρεμπόριο καπνικών προϊόντων όχι μόνο για τα δημόσια έσοδα, αλλά και για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια. Μια από τις πρωτοβουλίες που θα ανακοινωθούν το προσεχές διάστημα συνδέεται με αυτό το στόχο. Ο πολίτης πρέπει να κατανοήσει ότι το λαθρεμπόριο στρέφεται εναντίον του, οι αρνητικές συνέπειες αφορούν τον ίδιο, είναι η κοινωνία που πληρώνει το τίμημα της εξάπλωσης του λαθρεμπορίου. Επεξεργαζόμαστε και πολύ σύντομα θα ανακοινώσουμε ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ενεργειών και δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση».
Ακολουθούν τα κύρια ευρήματα της Μελέτης Stella KPMG:
- Η μελέτη Stella της KPMG για την κατανάλωση παράνομων τσιγάρων στην ΕΕ το 2018, η οποία εκδόθηκε τον Ιούνιο 2019, αποκάλυψε ότι καταναλώθηκαν στην Ευρωπαϊκή Ένωση (EE) 43,6 δισεκατομμύρια παράνομα τσιγάρα, ποσότητα ισοδύναμη σε μέγεθος με το σύνολο της νόμιμης αγοράς πωλήσεων τσιγάρων του Ηνωμένου Βασιλείου, της Αυστρίας και της Δανίας. Αυτή η πραγματικότητα κόστισε στις κυβερνήσεις 10 δισεκατομμύρια ευρώ χαμένα έσοδα.
- Σύμφωνα με τη μελέτη, η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων το 2018 στην ΕΕ υπολογίζεται στο 8,6% της συνολικής κατανάλωσης και αντιστοιχεί σε 43,6 δισεκατομμύρια τσιγάρα.
- Η μελέτη εντόπισε 33% αύξηση στα απομιμητικά τσιγάρα – το μεγαλύτερο ποσό που έχει καταγραφεί ιστορικά – με την κατανάλωση να φτάνει στα 5,5 δισεκατομμύρια απομιμητικά τσιγάρα το 2018.
- Σε δεκαπέντε (15) από τις χώρες οι οποίες περιλαμβάνονται στη μελέτη, παρατηρήθηκε αύξηση στην κατανάλωση απομιμητικών τσιγάρων, με τον μεγαλύτερο όγκο να καταγράφεται στην Ελλάδα (1,5 δισεκ. τσιγάρα) και στο Ηνωμένο Βασίλειο (0,9 δισεκ. τσιγάρα).
Οι αυξημένες κατασχέσεις παράνομων εργοστασίων στην ΕΕ αναδεικνύουν την αυξημένη παραγωγή παράνομων τσιγάρων εντός της ΕΕ
- Η έρευνα της KPMG κατέγραψε ότι κατασκευάζονται περίπου 9,2 δισεκατομμύρια παράνομα τσιγάρα εντός της ΕΕ. Ταυτόχρονα, αυξήθηκαν και οι έφοδοι σε παράνομα εργοστάσια από 22 το 2017, σε 51 το 2018.
- Η Πολωνία, η Τσεχία και η Ελλάδα είχαν τις περισσότερες εφόδους σε παράνομα εργοστάσια το 2018. Τα παράνομα προϊόντα που παράγονταν σε αυτά τα εργοστάσια εντοπίστηκαν σε πολλές χώρες της ΕΕ. Εάν αυτές οι ποσότητες τσιγάρων είχαν διοχετευτεί στη νόμιμη αγορά, θα πρόσθεταν 2 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον στα Ευρωπαϊκά ταμεία.
Η απόκτηση παραγωγικού εξοπλισμού από τις εγκληματικές οργανώσεις είναι εύκολη.
- Οι εγκληματικές οργανώσεις αποκτούν μέσω του διαδικτύου τεχνολογικά εξελιγμένο εξοπλισμό και αναλώσιμα, τα οποία, για να αποφύγουν τους ελέγχους, αποστέλλονται μέσω των Ελευθέρων Ζωνών Εμπορίου, συνήθως από τη Μέση και Άπω Ανατολή. Με αυτό τον τρόπο στήνουν πιο γρήγορα και εύκολα τα παράνομα εργοστάσια τσιγάρων.
- Οι εγκληματικές οργανώσεις που λειτουργούν σε διαφορετικές χώρες έχουν διαφορετικό επίπεδο εμπειρίας και εξειδίκευσης. Το ίδιο δίκτυο που χρησιμοποιείται για τα παράνομα τσιγάρα, χρησιμοποιείται και για άλλα παράνομα είδη όπως ναρκωτικά, απομιμητικά ρούχα και φάρμακα.
Μελέτη Εργασίας: Ελλάδα
- Το 2018, 3,9 δισεκ. παράνομα τσιγάρα καταναλώθηκαν στην Ελλάδα, εκ των οποίων το 1,5 δισεκατομμύριο ήταν απομιμητικά σύμφωνα με την KPMG. Η αυξητική τάση που καταγράφεται οδηγεί σε σημαντικά χαμένα έσοδα για την κυβέρνηση, της τάξεως των 700 - κατά προσέγγιση - εκατομμυρίων το χρόνο.
- Οι αυξημένες έφοδοι σε παράνομα εργοστάσια το 2018, δείχνουν την αλλαγή δράσης των εγκληματικών οργανώσεων, από την εισαγωγή παράνομων προϊόντων, σε εγχώρια, πλέον, παραγωγή.
Λίγα λόγια για τη μελέτη της KPMG
Η μελέτη Stella είναι μία ετήσια μελέτη η οποία εκτιμά το μέγεθος και την εξέλιξη της παράνομης αγοράς τσιγάρων στην ΕΕ. Η έκθεση ανατέθηκε στην KPMG από τη Philip Morris Products SA, και αφορά στη συγκέντρωση των δεδομένων για το 2018. Η μελέτη καλύπτει και τα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης, υπάρχουν μεμονωμένες αναφορές στη Νορβηγία και την Ελβετία.
Η KPMG όρισε Ομάδα Εμπειρογνωμόνων από διαφορετικά πεδία, όπως η βιομηχανία, οι διωκτικές Αρχές, ο ακαδημαϊκός τομέας και ο έλεγχος του καπνού για να εξετάσουν και αναλύσουν τα ευρήματα της μελέτης Stella για το 2018.
